صادرات میگو ایران؛ آمار، روندها و نقش شرکت نگار نصر
صادرات میگو ایران طی سالهای اخیر به یکی از مهمترین بخش‌های ارزآوری و توسعه صنعت آبزی پروری کشور تبدیل شده است. با توجه به ظرفیت بالای تولید و پرورش میگو، کیفیت بالای میگوی پرورشی و دسترسی به بازارهای بین المللی، ایران توانسته جایگاه قابل توجهی در بازار جهانی میگو به دست آورد. در این مقاله، با تکیه بر آمار و ارقام دقیق، وضعیت صادرات میگو، مقاصد اصلی، چالشها و فرصت‌ها را بررسی میکنیم و در پایان به نقش شرکت‌هایی همچون نگار نصر در این حوزه می‌پردازیم.
وضعیت صادرات میگو ایران در جهان و منطقه
ایران با برخورداری از سواحل گسترده در خلیج فارس، دریای خزر و دریای عمان و اقلیم مناسب برای پرورش میگو، طی دهه اخیر رشد چشمگیری در تولید و صادرات این محصول داشته است. بر اساس آمار رسمی، ایران در سال ۱۴۰۰ بیش از ۵۷ هزار تن میگو به ۳۲ کشور جهان صادر کرد که ارزش این صادرات بیش از ۱۵۰ میلیون دلار بود. سال ۱۴۰۲ به دلیل برخی چالش‌های تولید و بازار، میزان صادرات به ۳۱ هزار و ۶۰۰ تن کاهش یافت. ارزش صادرات این محصول از ایران نیز طی سالهای اخیر نوساناتی داشته است.
در سال ۱۴۰۱ ارزش این صادرات به ۱۸۰ میلیون دلار رسید. این رقم در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۵۰ میلیون دلار بود و در سالهای پیش از آن نیز ارقامی بین ۱۴۰ تا ۱۸۰ میلیون دلار ثبت شده است.
روند صادرات میگو ایران در سالهای اخیر
بررسی روند صادرات نشان می‌دهد که این صنعت با وجود نوسانات، مسیر رو به رشدی را طی کرده است. بر اساس گزارشهای رسمی، در پنج ماهه نخست سال ۱۴۰۳، صادرات محصولات شیلاتی ایران به بیش از ۱۱۸ هزار تن و ارزش ۱۸۷ میلیون دلار رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۴۳ درصدی از نظر وزنی و ۳۳ درصدی از لحاظ ارزشی داشته است. میگو با سهم ۱۷ درصدی از ارزش کل صادرات شیلات، پس از ماهیان دریایی و خوراک آبزیان، در رتبه سوم قرار دارد.
در سال ۱۴۰۱، ارزش کل صادرات آبزیان ایران ۳۳۰ میلیون دلار بود که میگو سهم قابل توجهی از این رقم را به خود اختصاص داد. با وجود کاهش ۱۶ درصدی صادرات میگو در سال ۱۴۰۲، همچنان این محصول یکی از مهمترین اقلام صادراتی شیلات ایران محسوب میشود. پیش‌بینی میشود با بهبود شرایط تولید و توسعه بازارها، صادرات این محصول تا پایان سال جاری به حدود ۲۰۰ هزار تن و ارزش تقریبی ۵۰۰ میلیون دلار برسد.
مقاصد اصلی صادرات میگو
میگوی ایرانی به دلیل کیفیت بالا، طعم مطلوب و قیمت رقابتی، در بازارهای جهانی مورد توجه قرار گرفته است.
مهمترین مقاصد صادراتی میگو ایران عبارتند از:
چین: بزرگترین واردکننده میگو در جهان است و ایران طی سالهای اخیر سهم قابل توجهی از این بازار را جذب کرده است. صادرات به چین عمدتاً از طریق کانتینرهای یخچالی و بنادر جنوبی کشور انجام میشود.
ویتنام: علاوه بر مصرف داخلی، ویتنام به عنوان کشور ترانزیتی برای صادرات مجدد میگو ایرانی به سایر کشورهای آسیایی و آمریکای شمالی عمل می‌کند.
امارات متحده عربی: دبی به عنوان هاب تجاری منطقه، مقصد مهمی برای صادرات میگو ایران است و بخشی از این محصول از طریق امارات به بازارهای دیگر صادر میشود.
روسیه: با توجه به محدودیت‌های وارداتی روسیه از کشورهای غربی، فرصت مناسبی برای صادرات به این کشور فراهم شده است.
عراق و کشورهای همسایه: صادرات زمینی به عراق، آذربایجان و برخی کشورهای منطقه نیز بخشی از بازار صادرات میگو ایران را تشکیل می‌دهد.
اروپا: صادرات میگو به اروپا مستلزم رعایت دقیق استانداردهای بهداشتی و گواهینامه‌های دامپزشکی است. در سالهای اخیر صادرات محدود اما با ارزشی به کشورهایی مانند آلمان و فرانسه انجام شده است.
سهم میگو در صادرات شیلات ایران
بر اساس آمار رسمی، میگو پس از انواع ماهیان، بیشترین سهم ارزشی را در صادرات شیلات ایران دارد. در پنج ماهه نخست سال ۱۴۰۳، میگو ۱۷ درصد از ارزش کل صادرات آبزیان را به خود اختصاص داده است. در سال ۱۴۰۱، میگو با صادرات حدود ۳۷ هزار و ۵۰۰ تن، ارزش قابل توجهی برای کشور ایجاد کرد. این ارقام نشان‌دهنده جایگاه ویژه میگو در سبد صادراتی ایران و اهمیت آن برای اقتصاد کشور است.
چالشها و فرصت‌های صادرات میگو ایران
با وجود موفقیت‌های قابل توجه، صادرات میگو ایران با چالش‌هایی نیز مواجه است.
از جمله مهمترین چالشها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
محدودیت تولید: طی دو سال اخیر، ایران نتوانسته است به طور کامل پاسخگوی تقاضای بازارهای خارجی باشد و در برخی موارد، کمبود تولید موجب از دست رفتن فرصت‌های صادراتی شده است.
تأمین کیفیت و استانداردها: هرچند میگوی ایرانی از نظر کیفیت در سطح بالایی قرار داشته و تاییدیه پروتکل‌های بین‌المللی را نیز دارد، اما رعایت استانداردهای بهداشتی و بسته‌بندی برای ورود به بازارهای اروپایی و برخی بازارهای آسیایی الزامی است.
مشکلات لجستیکی و حمل‌ونقل: حمل تخصصی، سردخانه‌داری و انتقال سریع میگو به بازارهای هدف، نیازمند زیرساخت‌های مناسب و سرمایه‌گذاری بیشتر است.
نوسانات قیمت جهانی: تغییرات قیمت میگو در بازارهای بین‌المللی و هزینه‌های بیمه و عوارض گمرکی، سودآوری صادرات را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
رقابت با تولیدکنندگان بزرگ: کشورهایی مانند هند، اکوادور، ویتنام و تایلند سهم عمده‌ای از بازار جهانی میگو را در اختیار دارند و رقابت با این کشورها نیازمند ارتقاء کیفیت، کاهش هزینه‌ها و بهبود بازاریابی است.
در مقابل، فرصت‌های زیادی برای توسعه صادرات وجود دارد. افزایش ظرفیت تولید، بهبود زیرساخت‌های بسته‌بندی و حمل‌ونقل، توسعه بازارهای جدید و ارتقاء برند میگو می‌تواند سهم کشور را در بازار جهانی افزایش دهد.
ارزش صادرات میگو ایران در مقایسه با جهان
در سطح جهانی، صادرات میگو یکی از بخش‌های مهم تجارت محصولات دریایی است. کشورهایی مانند هند، اکوادور، ویتنام و تایلند بزرگترین صادرکنندگان میگو در جهان هستند و سالانه میلیون‌ها تن میگو به بازارهای بین‌المللی عرضه می‌کنند. ایران با وجود سهم کمتر نسبت به این کشورها، به دلیل کیفیت بالای محصول و موقعیت جغرافیایی مناسب، توانسته جایگاه خود را در بازارهای منطقه‌ای و جهانی تثبیت کند. روند افزایشی ارزش صادرات در سالهای اخیر نشان‌دهنده پتانسیل بالای این صنعت برای رشد و توسعه بیشتر است.
آینده صادرات میگو ایران
پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که با بهبود شرایط تولید، افزایش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و توسعه بازارهای هدف، میگوی ایران می‌تواند سهم بیشتری از بازار جهانی را به خود اختصاص دهد. در صورت رفع محدودیت‌های تولید و بهبود فرآیندهای بسته‌بندی و حمل‌ونقل، ایران می‌تواند به یکی از صادرکنندگان برتر میگو در منطقه تبدیل شود.
نقش شرکت نگار نصر در توسعه صادرات میگو ایران
در این مسیر، شرکت‌هایی مانند نگار نصر نقش کلیدی در توسعه صنعت میگو و صادرات آن ایفا می‌کنند. نگار نصر با تمرکز بر آموزش، انتقال دانش فنی، مشاوره تخصصی و همکاری با تولیدکنندگان و صادرکنندگان، زمینه‌ساز ارتقاء کیفیت و افزایش بهره‌وری در زنجیره ارزش میگو شده است. این شرکت با مشارکت در پروژه‌های بهبود تولید، بسته‌بندی و بازاریابی بین‌المللی، به ارتقاء جایگاه میگوی ایرانی در بازارهای جهانی کمک می‌کند.
همکاری نگار نصر با مراکز علمی، ارائه آموزش‌های تخصصی به پرورش‌دهندگان و حمایت از توسعه زیرساخت‌های صادراتی، موجب افزایش اطمینان خاطر فعالان این صنعت و رونق اقتصادی مناطق ساحلی شده است. همچنین با ایجاد ارتباط با بازارهای بین‌المللی و تسهیل فرآیند صادرات، نقش مؤثری در افزایش سهم ایران از بازار جهانی میگو ایفا می‌کند.
نویسنده: کمال حسینی
نظری برای این وجود ندارد.